[51] Wrażenia z anglistyki

W niniejszym artykule podzielę się z czytelnikami moimi wrażeniami i obserwacjami dotyczącymi studiowania filologii angielskiej, a także postaram się udzielić kilku wskazówek na co szczególnie zwrócić uwagę, będąc studentem anglistyki, lub przymierzając się do studiowania tego kierunku. Gorąco zapraszam!

Już sama w sobie, filologia jest kierunkiem innym niż wszystkie inne – o tym wspomina wielu absolwentów anglistyki, a także jej studentów na różnych etapach kształcenia. Studia filologiczne zawierają treści wykraczające poza znajomość danego języka. Albo inaczej – filologia uświadamia, że znajomość języka to nie tylko dogłębna wiedza nt. struktur gramatycznych i słownictwa. To przede wszystkim kultura, obyczaje i historia. Te trzy elementy stanowią podwaliny doskonałej znajomości języka, gdyż to właśnie język jest nośnikiem kultury i obyczajów, a i dzięki niemu poznajemy też historię. W tym momencie możemy więc stwierdzić, że filologia angielska nigdy nie jest obszernym kursem języka angielskiego. Studia te oferują wiele kursów i przedmiotów niezbyt, bądź luźno związanych z samym językiem, np. literaturoznawstwo, lub  wiedza o filmie). Nie należy więc utożsamiać anglistyki z kursem językowym. Na anglistyce spotkamy o wiele więcej przedmiotów i zdobędziemy o wiele więcej wiedzy na temat danego kraju, lub też obszaru językowego. Stąd częste zaskoczenie u studentów anglistyki, kiedy wymaga się od nich zdecydowanie więcej, niż tylko znajomości gramatyki i słownictwa. Należy o tym pamiętać przed dokonaniem wyboru filologii angielskiej.

Jeszcze słowo o różnicy pomiędzy obszernym kursem językowym a anglistyką. Uważam, że na studiach trudno doświadczyć takiej intensywności nauki słownictwa i gramatyki jak na dobrych i bardziej zaawansowanych kursach (np. CAE, lub CPE). Owszem, wykładowcy zadają i wymagają dużo, gorąco zachęcają też do własnego wysiłku w nauce słownictwa i treningu gramatyki, ale ja mam tu bardziej na myśli czas, jaki sami poświęcają na objaśnienie i szeroko pojęte nauczanie, a także rytm nauki. Rok akademicki jest krótki, siatka godzin gęsto usiana zajęciami, a materiał obszerny, zatem nie ma tu miejsca na dłuższe omawianie i szczegółową analizę każdego przykładu. Na to musimy znaleźć czas po zajęciach. Studia uczą samodzielnej pracy i tego przede wszystkim wymagają od nas filologie. Jest to niby oczywiste, lecz przestrzegam tu przed nadmiernym poleganiu na roli i pomocy nauczyciela. Wykładowcy często bardzo pomagają, lecz z różnych względów nie mogą tego czynić na taką skalę jak to ma miejsce np. w edukacji szkolnej. Spotkałem się z opiniami, iż ten lub tamten wykładowca niczego nas nie nauczył. Zdarzają się dni lepsze i gorsze, również lepsi i gorsi wykładowcy, lecz nikt i nic nie zdobędzie tej wiedzy za nas.

Innym elementem na który warto zwrócić uwagę jest coś, co pozwolę sobie nazwać debatą akademicką. Chodzi po prostu o to, iż często na pewne pytania nie ma konkretnych odpowiedzi. Jest to stan nieszczególnie lubiany przez studentów, którzy zawsze oczekują klarownych i jasnych odpowiedzi, konkretnych reguł, oraz listy wyjątków. W studiach językowych, a przede wszystkim w gramatyce takich niejasnych sytuacji jest mnóstwo i należy się z tym faktem oswoić. Na studiach korzysta się z dużej liczby podręczników, napisanych w różnych latach przez różnych ludzi, z pośród których wykładowcy mają swoje ulubione pozycje, a inne zaciekle krytykują. I wtedy różne książki, oraz różni ludzie, proponują różne rozwiązania, a tego jednego wskazać nie sposób. Musimy do tego stanu przywyknąć i wtedy albo postarać się zrozumieć dwa różne punkty widzenia, lub wybrać jeden i umieć go uargumentować. Umiejętność obrony własnego zdania jest bardzo ceniona przez wykładowców.

Pamiętajmy też, że studia filologiczne zdadzą się na nic bez odpowiedniej praktyki, a to już samo życie i tylko od nas zależy ile będziemy trenować. Żaden, nawet najintensywniejszy kurs konwersacji, lub gramatyki praktycznej nie zastąpi nam autentycznego treningu językowego. Dlatego studiujemy anglistykę nie tylko poprzez chodzenie na uczelnie ale również przez: wyjazdy zagraniczne, udział w konkursach/konferencjach, oglądanie filmów, czytanie książek, przeglądanie Internetu, słuchanie radia i muzyki, oczywiście wszystko w danym języku, który nas interesuje. Zresztą doskonale to rozumiemy, a studia filologiczne tylko nas w tym przekonaniu utwierdzają.

Na koniec kilka technicznych uwag na temat struktury takich studiów. Nie znam wszystkich ośrodków anglistyki w Polsce, a  także zasad na nich panujących, lecz zazwyczaj są one z grubsza podzielone na trzy strefy, lub może lepiej napisać: bloki. A więc mamy literaturę, w ramach której zapoznajemy się z anglojęzyczną poezją, prozą oraz dramatem (różne ośrodki oferują różne kształty tego kursu i różne stopnie intensywności). Następnie mamy językoznawstwo, gdzie poznajemy historię języka, jego strukturę, a w dalszej części szkoły językoznawcze i badania, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy o języku. Trzecim modułem jest nauka praktyczna, czyli tam dalej doskonalimy nasze umiejętności językowe (mówienie, pisanie, gramatyka), jakbyśmy przedłużyli nasz kurs maturalny, bądź jakiś inny. Oczywiście kursy zazwyczaj od pierwszego roku prowadzone są w języku angielskim. Jeśli ktoś od razu wie, iż bardziej niż blok literacki będzie zainteresowany językoznawczymi, odradzam ignorowanie przedmiotów z zakresu literatury. Czytanie powieści, czy wierszy znacząco wpływa na znajomość słownictwa i frazeologii.

Pamiętajmy też, że na filologii angielskiej spotkamy też takie przedmioty jak łacina, filozofia, czy psychologia. Wielu studentów zastanawia się: po co? Czy przy sporych już wymaganiach z … angielskiego, trzeba jeszcze realizować tego typu kursy? Uważam, że tak. Łacina jako matka nowożytnych języków może się przydać, a filozofia i psychologia znacząco wpływały na niektóre kierunki rozwoju w literaturze i językoznawstwie, dlatego powinniśmy te przedmioty ciepło przyjąć, kiedy pojawią się w planie zajęć.

Oto moje główne wrażenia i wskazówki dotyczące studiowania anglistyki. Mam nadzieję, iż znajdą się czytelnicy, dla których okażą się one przydatne. W razie innych pytań proszę o prywatną wiadomość. Odsyłam też na mojego prywatnego bloga (mylingvo.blogspot.com) osoby zainteresowane językoznawstwem na studiach filologicznych.